Osmanlı döneminin birçok güzel adetleri vardır. Bu adetlerden biride Zimem Defteridir. Zimem defteri; borçluların borçlarının yazılı olduğu defter demektir. Günümüzdeki adıyla veresiye defteridir.
Osmanlı’da Ramazan günlerinde zenginler, hiç tanımadıkları mıntıkalardaki bakkal, manav vb. dükkânlarına tebdil-i kıyafet ile girer, onlardan Zimem defterini çıkarmalarını isterdi. Baştan, sondan ve ortadan rastgele sayfaların yekûnunu yaptırıp, “Silin borçlarını… Allah kabul etsin” der, çeker giderlerdi. Borcu ödenen, borcunu ödeyenin kim olduğunu; borcu sildiren, kimi borçtan kurtardığını bilmezdi…
Atalarımızın bu erdemli davranışında, Yüce kitabımız Kur’an-ı Kerimi ve Rahmet ve merhamet timsali peygamberimiz Hz. Muhammed(s.a.s) rehber aldıkları aşikârdır.
بِسْــــــــــــــــــــــمِ اﷲِارَّحْمَنِ ارَّحِيم
(Sadakayı açık verirseniz güzel olur, gizli verirseniz, sizin için daha hayırlıdır.) [Bakara 271]
Hadis-i şeriflerde de buyruldu ki:
(Kıyamette, başka himaye bulunmayan günde Allahü teâlânın himayesindeki 7 kişiden biri, verdiği sadakayı gizleyen, sağ elinin verdiğinden sol eli haberi olmayan kimsedir.) [Buhari]
(İyi bir amel yapanın amel defterine gizli yapılmış salih amel olarak yazılır ve sevabı 70 kat artırılır. Kişi bu ameli açıklarsa, aşikâre amel sevabı yazılır. Artırılan sevapları silinir. Bu amelini tekrar herkese söyler, adının anılmasından ve övülmekten hoşlanırsa, aşikâre amel sevabı da silinir, gösteriş, riya olarak yazılır.) [Beyheki]
Bir ihtiyaç sahibine herkesin gözü önünde yardımda bulunmak, sadaka vermek onu incitebilir. İhtiyaç sahiplerinin gönül rahatlığıyla yapılan yardımı alabilmeleri için hayırlar gizli verilmelidir. Gizli verilen nâfile sadakanın, açıktan verilen nâfile sadakadan yetmiş kat dahâ sevâp olduğunu bilen hayır sahipleri, yardımlarını mümkün olduğunca gizliden yapmaya gayret ederdi.
Hadis-i şerifler de buyuruldu ki:
Bir kimse kıyamette mizana getirilir. Sonra her birinin büyüklüğü, gözün görebileceği uzunlukta olan doksan dokuz amel defteri getirilir. Bu defterlerde o kimsenin iyilik ve kötülükleri yazılıdır… (Eş-Şerîa)
Zimem defterinden, hayır sahipleri tarafından silinen borçlar birer iyiliktir. Halis niyetle yapılan bu iyilikler Amel defterimizin iyilik hanesine yazılacaktır (inşallah).
ALLAH’u teala iyilik yapanlardan olmayı nasip eylesin…
بِسْــــــــــــــــــــــمِ اﷲِارَّحْمَنِ ارَّحِيم
Allah yolunda infak edin ve kendinizi kendi ellerinizle tehlikeye atmayın. İyilik edin. Şüphesiz Allah, iyilik edenleri sever.(Bakara Suresi, 195)
Ama Rablerinden korkup-sakınanlar; onlar için Allah Katında –bir şölen olarak- altlarından ırmaklar akan -içinde ebedi kalacakları- cennetler vardır. İyilik yapanlar için, Allah’ın Katında olanlar daha hayırlıdır. (Ali İmran Suresi, 198)
Gerçek şu ki, Allah zerre ağırlığı kadar haksızlık yapmaz. (Bu ağırlıkta) Bir iyilik olursa, onu kat kat kılar ve Kendi yanından pek büyük bir ecir verir. (Nisa Suresi, 40)
Yüzlerinizi doğuya ve batıya çevirmeniz iyilik değildir. Ama iyilik, Allah’a, ahiret gününe, meleklere, Kitaba ve peygamberlere iman eden; mala olan sevgisine rağmen, onu yakınlara, yetimlere, yoksullara, yolda kalmışa, isteyip-dilenene ve kölelere (özgürlükleri için) veren; namazı dosdoğru kılan, zekatı veren ve ahidleştiklerinde ahidlerine vefa gösterenler ile zorda, hastalıkta ve savaşın kızıştığı zamanlarda sabredenler(in tutum ve davranışlarıdır). İşte bunlar, doğru olanlardır ve müttaki olanlar da bunlardır. (Bakara Suresi, 177)
İYİLİK ÜZERİNE KURULMUŞ BİR MEDENİYETTİR
“DEVLET-İ ALİYYE-İ OSMANİYE”
Selam iyilik ve dua ile…
News
