Yalnız İnsanlar Ülkesi
Ezelden beri bizimle olan liyakat itaat ikilisi, sanki itaat koşa koşa gidiyor liyakat ona bir türlü yetişemiyor.
Orta Asya’dan beri dikkate aldığı söylenilen değerler kime göre ne kadar dikkate alınıyor.
2005 çekimi bir Hindistan filmi seyrettim. İsmi Black. Doğuştan görmeyen ve duymayan bir kızın yaşam mücadelesini anlatıyor. Kız varlıklı bir ailenin kızı. Koca bir orman kadar evi var ailenin. Partiler düzenleyen bir aile. Bu aile çok iyi bir öğretmen tarafından kızını yetiştiriyor. Kız üniversiteye gitmek istiyor. Partisine davet ettiği hoca o kıza mülakat yapıyor ve kız zor şer geçiyor. Kendi öğretmeni ile okulda okumaya başlıyor ve neredeyse on senede mezun oluyor. Filmde en ilgimi çeken şey ülkedeki liyakat değeri oldu. Zengin kızı, tanıdıkları var, gayretli kız ama geçebilecek kriterlere sahip olana kadar geçemiyor. Herkes onu gayretlendiriyor ama kimsenin aklına hocasına yalvarmak hocadan kayırma beklemek gelmiyor.
Israil’de güzellik kraliçesi olan bir kız. Ülkesinde güzellik kraliçesi oluyor ama askerlikten muaf olamıyor. İki yıl askerlik yapıyor, kadın başına. Aynı kadın sonradan wonder Woman oldu.
Farklı farklı ülkeler, sorsan çok beğenmeyeceğimiz ülkeler. Kuralları herkese aynı olan ülkeler. Bir biz farklı sanki.
44 yıldır bu ülkede yaşıyorum. Gördüğüm her iktidarda torpilciler vardı. Adamı olanlar vardı. İktidarın yönü değişti, yöntem değişmedi. Dünya sosyolojisi değişti, egemen varlık tüketim üzerine kuruldu, maşallah yurdum kriteri hep aynı.
1998 yılında üniversitede aldığım bir dersin şubesini değiştirmek istedim. İki şube vardı ve ben ötekine geçmek istedim. Yakınım olan bir hoca “falan hoca ile görüş” dedi. Görüş dediği hoca benim de sevip saydığım bir hocaydı. Hocamın yanına gittim, sıkıntımı anlattım, “olmaz” dedi. Hocama niye değiştirmek istediğimi izah etmeye çalıştım ikna olmadı. Tam vazgeçiyordum yakınım olan hocadan bahsettim. “Niye baştan demiyorsun” dedi. “Niçin hocam ben birey değil miyim, sorunumu izah ettim, isim vermeden çözemez miydiniz” dedim. “Burada işler sandığın gibi yürümüyor” dedi. Bana birey değilsin dedi aslında. Eften püften bir iş için bile referansla geleceksin demek istedi.
Referansın bireyin tepesinde olduğu bir yer burası. Referanstan asılı görememek torpil değil mi ?
Bunu, bazen bireyler kullanıyor, bazen gruplar.
İktidarlar değişti sistem aynı. Çok katı kuralları olan bir ülkeyiz. Kurallara yakın olanlar, boşlukları biliyor ve dilediklerini o aralardan sıkıştırıveriyorlar.
Yaşım gereği sistemi eleştireni de gördüm. Sayıyor eleştiriyor, ardından mevcut iktidardan davet alıyor ve o da sisteme uyuyor.
Tansu Çiller mesela. Şimdi de var onun gibiler. Başka bir uçtalar, eleştiriyorlar, davet alıp sistemi değiştireceğine hemen sisteme tabi oluyorlar.
Yalnız insanlar ülkesiyiz. Kimsesi olmayan, kimseye minnet etmeyen yalnızlar. İmkânları kıt yalnızlar.
Her iktidarın sivil toplum kuruluşları hemen kuruluveriyor, önceki gibi olmamaya özen gösterilecek diye. Bir iki seneye öncekinin aynısı oluyor. Tek işi kendilerine yakınlara iş görmek oluyor. Sivil toplum kuruluşu olmayı o sanıyor.
Dayısı olmayana buralar çok vahşi. Fikrince yaşayabilmek, fikrince var olabilmek, fikrini savunabilmek, bir başkasının fikrini desteklemek çok zor, imkansıza yakın bir zor.
Fiziki olarak, dayım da yok amcam da, yani yazdıklarım sisteme bir şey edemeyecek. Hatta sisteme yakınlardan davet de almayacağım. Çünkü şimdinin dizilerinin moda tabiri ile eziğim. İçinde milyonlar olan ezik kitlesinden biriyim.
Ezik kitlede sivrilmekten çekinenler de var. Problemleri iletmeyen, yanında olay çıksa müdahale edemeyen. Otoritenin hasmı olmaktan çekinenler. Torpili olmadığı için göz önünde olmaktan çekinen. Sen kimsin dendiğinde kimse olmadığını ve kimsesi olmadığını düşünen.
Böyle gelmiş böyle gitmesin inşallah deyim. Rabbimden dileyeyim.
News